Denis Tahiri
Në vitin 2017, qeveria shqiptare premtoi ndërtimin e shkollave profesionale në çdo bashki të vendit. Megjithatë, tetë vite më vonë, situata tregon një dështim të qartë në realizimin e këtij objektivi. Nga 61 bashki, vetëm 19 kanë shkolla profesionale funksionale, dhe numri i tyre ka pësuar rënie nga 35 në vitin 2021 në 31 në vitin 2024. Për më tepër, shumica e këtyre shkollave nuk arrijnë të përmbushin nevojat e tregut të punës në vend, duke i shtyrë shumë të rinj drejt emigracionit.
Sipas Ministrisë së Financave, shkollat profesionale vuajnë nga mungesa e infrastrukturës dhe nga profilizime të njëtrajtshme, të cilat shpesh përputhen më shumë me nevojat e tregut të punës jashtë vendit sesa me atë vendas. Ekspertët e arsimit theksojnë mungesën e një strategjie kombëtare dhe investimeve të duhura për të forcuar këtë sektor.
Një shembull konkret është A.S., një i ri nga Saranda që, pas diplomimit nga shkolla profesionale në degën “Hoteleri-Turizëm,” u detyrua të ndryshojë drejtim dhe të emigrojë për një jetë më të qëndrueshme ekonomikisht. Ky rast ilustron dështimin e sistemit për të lidhur arsimin profesional me tregun e punës.
Ekspertët, si Ndriçim Mehmeti, sugjerojnë krijimin e një strategjie gjithëpërfshirëse që përfshin studimin e tregut të punës, ngritjen e një portali për nevojat profesionale dhe nxitjen e partneriteteve midis shkollave dhe bizneseve për të siguruar punësimin e të diplomuarve. Mehmeti gjithashtu sugjeron mbështetje shtetërore për bizneset që punësojnë këta të rinj përmes lehtësimeve tatimore.
Ndërsa arsimi profesional në Shqipëri përballet me sfida të shumta, nevoja për reforma dhe mbështetje duket më e rëndësishme se kurrë. Aktualisht, mungesa e punonjësve të kualifikuar, veçanërisht në sektorin e turizmit, është një problem madhor që kërkon zgjidhje të menjëhershme.
Gjetjet kryesore të hulumtimit:
- Premtimi i pambajtur: Nga 61 bashki, vetëm 19 kanë shkolla profesionale funksionale në vitin 2024.
- Rënia e numrit të shkollave: Nga 35 në vitin 2021 në 31 në vitin 2024.
- Mungesa e punësimit: Shumë të diplomuar nuk arrijnë të gjejnë punë në Shqipëri dhe detyrohen të emigrojnë.
- Sugjerime ekspertësh: Kërkohet një strategji kombëtare për të lidhur arsimin profesional me nevojat e tregut të punës dhe për të siguruar mbështetje institucionale.
Lexoni artikullin e plotë: https://ina.media/2024/12/13/shkollat-profesionale-mes-nevojes-dhe-mungeses-se-planifikimit/
